رهروان حقیقت

• تاری‌کی و جیری‌کی؛

در هند، دو اصطلاح برای توصیف دو نگرش معنوی به کار می رود: یکی رسم “بچه گربه” است و دیگری “رسم میمون”.
زمانی که بچه گربه میو میو می‌کند، مادرش می‌آید، او را از پس گردنش می‌گیرد و با خود به جای امن می‌برد. اما اگر به هند سفر کرده باشید، مشاهده کرده‌اید که زمانی که گروهی از میمون‌ها با شتاب از درختی پایین می‌آیند و دوان دوان در خیابان می‌دوند، بچه میمون‌ها بدون کمک مادر، خودشان را به پشت مادرشان می‌چسبانند و نمی‌افتند.

معنای این دو شیوه اینست: اولی شخصی است که دعا می‌کند “خدایا، خدایا، مرا نجات بده!” و دومی کسی است که بدون ناله و دعا، خودش دست بکار می‌شود.
در ژاپن نیز دو نگرش معروف معنوی وجود دارد که معادل رسم‌های بچه گربه و میمون هستند.
این دو نگرش موسوم به “تاری‌کی” (tariki)، به معنای قدرت بیرونی یا نیرو از خارج، و “جیری‌‌کی”(jiriki)، به معنای قدرت خود یا نیرو و تلاش از درون است.

می‌توان نگرش تاری‌کی و جیری‌کی را در آئین‌ها و ادیان مختلف مشاهده کرد.
نمونه‌ی نگرش تاری‌کی را در آئین های شینتو و جودو در ژاپن می توان مشاهده کرد.
در این آئین‌ها، یک بودای ماورایی و اسطوره‌ای وجود دارد که به آمیدا (Amida) موسوم است و افراد برای رهایی از مشکلات خود، او را عبادت می‌کنند. همین خدای ماورایی، در سانسکریت، آمیتابا (Amitabha)، به معنای تلألؤی بیکران، و یا آمیتایوس (Amitayus)، به معنای زندگی بی‌پایان، نامیده می‌شود. این نگرش دینی را می‌توان نمونه ای از تاری‌کی دانست.

از طرفی جیری‌کی، راه خودکمکی، خودعملی و انرژی درونی است که نه التماس می‌کند و نه انتظار یاری از خدا یا بودایی را دارد، بلکه خودش عمل می‌کند تا آنچه که باید تحقق یابد را محقق کند. در ژاپن این نگرش را بطور اعم و واضح در آئین ذِن می‌توان خلاصه یافت.